نشان نظامی شیر و خورشید، درجه سه.
نشان زرین شیر و خورشید که در حدود ۱۹۰۰ میلادی به عنوان نشان شجاعت به افراد قشون ایران اعطا می‌شد.
سكه شیر و خورشید دوران سلجوقی
نقش شیر و خورشید بر دیوار حیاط کاخ گلستان
سكه شیر و خورشید دوران سلجوقی
http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D8%B1_%D9%88_%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF
در زمان خوارزمشاهیان یا سلجوقیان سکه‌هایی زده شد که بر روی آن نقش خورشید بر پشت شیرآمده بود؛ رسمی که به سرعت در مورد پرچمها نیز رعایت شد. حجم عظیم شواهد و متون ادبی و باستان شناسی، که احمد کسروی، مجتبی مینوی و سعید نفیسی گردآوری و بررسی کرده‌اند، نشان می‌دهد که خورشید در صورت فلکیِ اسد در منطقة البروج از قرن ششم هجری نقشی نمادین و رایج شد..تحقیقات مینوی، نفیسی و کسروی نشان می‌دهد که این نشان از ستاره بینی وارد فرهنگ عام، نشانها و نقوش هنری شده‌است و از آنجا به تدریج و در حدود قرن پانزده میلادی به نقوش پرچمها وارد می‌شود. [۱]
قدیمی ترین پرچم شیر و خورشید دار شناخته شده به سال ۸۲۶ هجری قمری (حدود ۱۴۲۳ میلادی) همزمان با دورهٔ تیموریان بر می‌گردد. این پرچم در مینیاتوری از شاهنامه شمس الدین کاشانی (یک منظومه از جهانگشایی مغولان) به تصویر کشیده شده‌است. این مینیاتور که حمله مغولان به حصار شهر نیشابور را نشان می‌دهد. سربازان (مغول؟) را نشان می‌دهد که پرچمی مزین به نشان شیر و خورشید در کنار پرچمی دیگر مزین به هلال ماه حمل می‌کنند. [۱] فواد کوپریلی که روی پرچم قبایل ترک تحقیق کرده‌است نیز نظر بالا را تایید می‌کند. او می‌گوید: «تصویر شیر و خورشید در سکه‌های برخی از فرمانروایان این سلسله و بعضی سلسله‌های دیگر ترک فقط نقشی نجومی است نه مظهر حکومت.» [۲] با توجه به این پرچم و نمونه‌های مشابه آن در قرن نهم هجری قمری (پانزده میلادی)، بسیاری از مراجع معتبر مانند دانشنامه بریتانیکا و دانشنامه ایرانیکا زمان اولین مدارک موجود از استفاده شیر و خورشید در پرچمهای ایران را این دوران می‌دانند. [۳] [۲]
در دوره صفوی «نشان خورشید» نشانگر نظام سال و ماه خورشیدی و «نشان شیر» در آن اشاره به امام علی، «شیر خدا» برگرفته از عبارت مشهور «اسدالله الغالب» است که در بعضی از نشانها این جمله در زیر نشان شیر و خورشید به چشم می‌خورد و شمشیر در دست شیر نیز ذوالفقار شمشیر مشهور علی ابن ابیطالب امام اول شیعیان است.[۴]
اما جدای از افسانه‌های بسیار که پیرامون شیر و خورشید تنیده‌است، احمد کسروی مدرکی استوار از چگونگی پیدایش این نشان به دست می‌دهد. او نشان می‌دهد که چگونه ابن عبری، تاریخ نگار و دانشمند در کتاب خود، مختصر تاریخ الدول، داستان این پیدایش را بازنوشته‌است. غیاث الدین کیخسرو فرزند علاءالدین کیکاووس، از شاهان خاندان سلجوقیان روم، دل به شاهزاده‌ای گرجی می‌بازد. کیخسرو چنان شیفته می‌شود که به درخواست دختر گرجی برای ضرب سکه‌ای با چهرهٔ او بر آن موافقت می‌کند اما نزدیکان کیخسرو برای پاس داشت دین اسلام، روا نمی‌دانند تا چهر ی زنی نا مسلمان بر سکه‌ها نقش بندد. با پایفشاری کیخسرو، چاره‌ای اندیشیده می‌شود تا از این بن بست بیرون آیند. پیکرهٔ شیری بر سکه نگاشته می‌شود و بر فراز آن، خورشید که نشان از چهرهٔ زیباروی گرجی است جای می‌گیرد و بدین گونه خواستهٔ دلبر بر آورده می‌گردد. سکه‌های بسیاری از آن سکه‌ها هم اکنون در دست است که استوارگر داستانی است که ابن عبری می‌گوید. [۵]
نشان زرین شیر و خورشید که در حدود ۱۹۰۰ میلادی به عنوان نشان شجاعت به افراد قشون ایران اعطا می‌شد.
نشان نظامی شیر و خورشید، درجه سه.
تغییر دیگری که در زمان سلطنت فتحعلی شاه در درفش و علامت دولت ایران رخ داد، در وضع تصویر شیر بود، بدین معنی که قبل از اواسط سلطنت فتحعلی شاه، همیشه شیری که در سکه‌ها و درفش‌های ایران نقش می‌گردید، شیر ایرانی بود، زیرا «شیرهای ایرانی چه نر و چه ماده، بی یال بوده‌اند نه همچون شیرهای آفریقا که نرهایشان یالدار و ماده شان بی یالست» از این زمان با تاثیر گرفتن از اروپاییان تصویر شیر بر اساس شیرهای نر آفریقایی که دارای یال بودند ترسیم می‌شود. [۶]
در نخستین قانون اساسی ایران (قانون اساسی مشروطه)، پرچم ایران به شکل شیر و خورشید بر روی سه رنگ سرخ و سفید و سبز تعیین شد، تا زمانی پس از انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷، علامت جمهوری اسلامی ایران جایگزین آن شد.
قدیمی ترین پرچم شیر و خورشید دار شناخته شده به سال ۸۲۶ هجری قمری (حدود ۱۴۲۳ میلادی) همزمان با دورهٔ تیموریان بر می‌گردد. این پرچم در مینیاتوری از شاهنامه شمس الدین کاشانی (یک منظومه از جهانگشایی مغولان) به تصویر کشیده شده‌است. این مینیاتور که حمله مغولان به حصار شهر نیشابور را نشان می‌دهد. سربازان (مغول؟) را نشان می‌دهد که پرچمی مزین به نشان شیر و خورشید در کنار پرچمی دیگر مزین به هلال ماه حمل می‌کنند. [۱] فواد کوپریلی که روی پرچم قبایل ترک تحقیق کرده‌است نیز نظر بالا را تایید می‌کند. او می‌گوید: «تصویر شیر و خورشید در سکه‌های برخی از فرمانروایان این سلسله و بعضی سلسله‌های دیگر ترک فقط نقشی نجومی است نه مظهر حکومت.» [۲] با توجه به این پرچم و نمونه‌های مشابه آن در قرن نهم هجری قمری (پانزده میلادی)، بسیاری از مراجع معتبر مانند دانشنامه بریتانیکا و دانشنامه ایرانیکا زمان اولین مدارک موجود از استفاده شیر و خورشید در پرچمهای ایران را این دوران می‌دانند. [۳] [۲]
در دوره صفوی «نشان خورشید» نشانگر نظام سال و ماه خورشیدی و «نشان شیر» در آن اشاره به امام علی، «شیر خدا» برگرفته از عبارت مشهور «اسدالله الغالب» است که در بعضی از نشانها این جمله در زیر نشان شیر و خورشید به چشم می‌خورد و شمشیر در دست شیر نیز ذوالفقار شمشیر مشهور علی ابن ابیطالب امام اول شیعیان است.[۴]
اما جدای از افسانه‌های بسیار که پیرامون شیر و خورشید تنیده‌است، احمد کسروی مدرکی استوار از چگونگی پیدایش این نشان به دست می‌دهد. او نشان می‌دهد که چگونه ابن عبری، تاریخ نگار و دانشمند در کتاب خود، مختصر تاریخ الدول، داستان این پیدایش را بازنوشته‌است. غیاث الدین کیخسرو فرزند علاءالدین کیکاووس، از شاهان خاندان سلجوقیان روم، دل به شاهزاده‌ای گرجی می‌بازد. کیخسرو چنان شیفته می‌شود که به درخواست دختر گرجی برای ضرب سکه‌ای با چهرهٔ او بر آن موافقت می‌کند اما نزدیکان کیخسرو برای پاس داشت دین اسلام، روا نمی‌دانند تا چهر ی زنی نا مسلمان بر سکه‌ها نقش بندد. با پایفشاری کیخسرو، چاره‌ای اندیشیده می‌شود تا از این بن بست بیرون آیند. پیکرهٔ شیری بر سکه نگاشته می‌شود و بر فراز آن، خورشید که نشان از چهرهٔ زیباروی گرجی است جای می‌گیرد و بدین گونه خواستهٔ دلبر بر آورده می‌گردد. سکه‌های بسیاری از آن سکه‌ها هم اکنون در دست است که استوارگر داستانی است که ابن عبری می‌گوید. [۵]
نشان زرین شیر و خورشید که در حدود ۱۹۰۰ میلادی به عنوان نشان شجاعت به افراد قشون ایران اعطا می‌شد.
نشان نظامی شیر و خورشید، درجه سه.
تغییر دیگری که در زمان سلطنت فتحعلی شاه در درفش و علامت دولت ایران رخ داد، در وضع تصویر شیر بود، بدین معنی که قبل از اواسط سلطنت فتحعلی شاه، همیشه شیری که در سکه‌ها و درفش‌های ایران نقش می‌گردید، شیر ایرانی بود، زیرا «شیرهای ایرانی چه نر و چه ماده، بی یال بوده‌اند نه همچون شیرهای آفریقا که نرهایشان یالدار و ماده شان بی یالست» از این زمان با تاثیر گرفتن از اروپاییان تصویر شیر بر اساس شیرهای نر آفریقایی که دارای یال بودند ترسیم می‌شود. [۶]
در نخستین قانون اساسی ایران (قانون اساسی مشروطه)، پرچم ایران به شکل شیر و خورشید بر روی سه رنگ سرخ و سفید و سبز تعیین شد، تا زمانی پس از انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷، علامت جمهوری اسلامی ایران جایگزین آن شد.
پستها
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر